El cerrahisi, plastik cerrahinin temel alt branşlarından biridir. Genellikle beraber değerlendirildiği mikrocerrahi el yaralanmalarında damar ve sinir onarımlarını içine alır ve el cerrahisinde hayati öneme sahip alt unsurlardan biridir.
El cerrahisi dendiğinde omuzdan parmak ucuna kadar tırnağı da dahil edecek şekilde tıbbi dilde üst uzuv yada üst ekstremite olarak adlandırılan tüm anatomik yapının doğuştan (konjenital anomaliler) ve edinilmiş sağlık sorunlarını içine alır.
Görsel Notu: Üst ekstremite ya da üst uzuv. (Foto: Nebil Yeşiloğlu, Almanya, Berlin Bergama Müzesi, 2017 )
El cerrahisi, doğuştan deformitelerin sıkça tedavi edildiği bir bilim dalıdır. Toplumda üst ekstremitenin konjenital anomalileri yani doğuştan mevcut olan anormallikleri değişken oranlarda olmak üzere sıkça görülür. Anomaliler tür olarak çok fazla sayıda olduğundan belirli sınıflamalar ortaya atılmıştır.
Bunlar içinde daha sıkça karşılaştığımız ve ameliyat ettiğimiz hasta grupları başlıca şu anomalilerdir;
- Yapışık parmak (sindaktili)
Görsel Notu: Sindaktili (Yapışık parmak) deformitesi - Normalden fazla parmak oluşu (polidaktili ve başparmak duplikasyonları)
Görsel Notu: Polidaktili (Nornalden fazla parmak) deformitesi - Parmakların olmayışı ya da normalden küçük oluşu (parmak agenezisi, brakidaktili ya da sinbrakidaktili gibi)
- El, elbileği, önkol kemiklerinin ayrı ayrı ya da birlikte yoklukları
- Parmakların normalden büyük oluşu (makrodaktili)
Görsel Notu: Boston Bilim Müzesi'nde sergilenen el ve ayak anomalilerinden bazıları. (Foto: Nebil Yeşiloğlu, A.B.D., Boston, Massachusetts, 2016 ) - Göğüs kasları, meme dokusu ve meme başı ile birlikte ya da ayrı olarak el ve üst ekstremitede yapıların doğuştan eksiklikleri (Poland sekansı)
El cerrahisinin diğer önemli konu başlığı edinsel (sonradan kazanılmış) problemlerdir.Bu grup oldukça geniştir ve doku tiplerine göre ayrımlandırmak daha kolay olabilir:
- El ve üst ekstremitedeki kemiklerinin kırıkları ve tümörleri
Görsel Notu: Parmak kemiklerinde kırık - Elin kas kirişlerinin (tendonların) ve önkol ile koldaki kasların yaralanmaları ile tümörleri
Görsel Notu: El tendonları ve ön kol kasları (önden) - El ve üst ekstremitedeki kasları uyaran sinirlerin yaralanmaları, sinir sıkışmaları ve sinir tümörleri (ör; Schwannoma)
- El ve üst ekstremitedeki damarların yaralanmaları ve damar kökenli olabilen tümörler (ör; arteryovenöz malformasyonlar)
El cerrahisi ameliyatları hasta uyutularak ya da eğer 16 yaş ve üzeri ise hastanın uyumuna ve çalışılacak bölgeye göre koltuk altı (aksiller blok) veya köprücük kemiği üstü sinir blokları ile yapılabilir.
El cerrahisi ameliyatlarından sonra ameliyatın niteliğine göre değişen sürelerde alçı atel uygulaması yapılır ve belirli aralıklarla atel çıkarılarak pansuman yenilenir ve tekrar atel takılır.
El cerrahisi ameliyatlarından sonra en azından ameliyat kadar önemli olan bir konu da el fizyoterapisidir.El fizyoterapisi, bu konuda deneyimi olan el terapistlerince yapılmalıdır. El kemiklerini birbirine bağlayan eklemlerin donmaması ve kesilen yapıların işlevinin geri kazandırılması anlamında el fizyoterapisinin değeri yadsınamaz.
Bu konularla ilgili olarak detaylı bilgi almak için lütfen ilerleyen dönemlerdeki blog yazılarımı takip ediniz. Sorununuzla ilgili muayene olmak için lütfen randevu alınız.
